Գեղատեսիլ կիրճի լանջերին, գրեթե 3 կմ երկարությամբ, գտնվում է քարանձավային Խնձորեսկ քաղաքը: Այն հայկական գյուղ է, որտեղ մոտ 3000 քարանձավային կացարան կա։ Հնում եղել է Հայաստանի ամենամեծ գյուղերից մեկը և ունեցել է 15000 բնակչություն։

Սա միակ հայկական գյուղն է, որը ոչ մի անգամ չի ընկել թշնամու ազդեցության տակ։ Նրա պատմությունը լի է զավթիչների դեմ դաժան մարտերով: Նայելով զառիթափ ժայռերի մեջտեղում փորված քարանձավներին՝  պարզ է դառնում, որ այնտեղ յուրօրինակ մարդիկ են ապրել։ Նրանց հաջողվել է հետ մղել հսկայական բանակների հարձակումները՝ մի քանի անգամ ավելի մեծ, քան գյուղի բնակչությունը։

Հարձակումների ժամանակ յուրաքանչյուր բնակիչ գիտեր իր գործը։ Հեշտ հասանելի քարանձավներից մարդիկ տարհանվել են դեպի ավելի անմատչելի քարանձավներ՝ օգտագործելով սանդուղքները և պարանները։ Պաշարման դեպքում  նրանք կարող էին ամիսներ շարունակ մնալ անմատչելի ժայռերում։ Յուրաքանչյուր գործի համար նշանակվում էին պատասխանատուներ, որոնք րոպե առ րոպե գիտեին, թե երբ է անհրաժեշտ ջուր բերել, երբ իջեցնել և երբ բարձրացնել պարանները և այլն:

Քարանձավներում նրանք ապրում էին ոչ թե քաղցր կյանքից: Պարզապես սա ազատության համար հաղթանակ տանող պայքարի միակ մեթոդն էր, իսկ ազատատենչությունը նրանց ցավոտ տեղն էր: Բայց երկու եկեղեցիները և երեք դպրոցներն արդեն խոսում են գյուղի բնակիչների կրթության և քաղաքակրթության բարձր մակարդակի մասին: Հայտնի են բազմաթիվ մշակութային գործիչներ՝ Խնձորեսկից։ Նրանց թվում են քանդակագործներ և ճարտարապետներ, որոնց աշխատանքները պահպանվել են հենց գյուղում։

Շատ քարանձավներ զարդարվել և կահավորվել են, որպեսզի նմանվեն հայկական արժանի օջախների։ Բացի քարանձավներից, կառուցվել են նաև սովորական տներ։ Գյուղում մարդիկ ապրել են մինչև անցյալ դարի 70-ական թվականները։ 2012թ. կառուցվել է 65 մ բարձրությամբ, 165 մ երկարությամբ կախովի ճոճվող կամուրջ, որը միացնում է ձորի հակառակ լանջերը:

Խնձորեսկը դարպաս է դեպի բոլորովին այլ՝ մոռացված աշխարհ, որտեղ անպայման պետք է մուտք գործել կախարդական կամրջով։