Նորավանքը միջնադարյան հիասքանչ հուշարձան է, որը գտնվում է ապշեցուցիչ բնական միջավայրում։ Հայտնի է, որ այս վայրը սուրբ է եղել նաև ավելի հին ժամանակներում։ Նորավանքը կառուցվել է XIII-XIV դարերում, երբեմնի գոյություն ունեցող հին եկեղեցու տեղում։ Այն քրիստոնեական դարաշրջանի սկզբում ներկայացնում էր ճանաչված կրոնական, կրթական և քաղաքական կենտրոններից մեկը։ Նորավանքը հիմնադրվել է Վահանավանքի վանահայր Հովհաննես եպիսկոպոսի կողմից (Կապան քաղաքի մոտ), ով 1205 թ.այստեղ է տեղափոխել իր եպիսկոպոսությունը։ Վանքի համար ամենաբարձր ծաղկման շրջանը դարձան հետագա երկու դարերը Օրբելյանների արքայական տոհմի օրոք, որոնք այն վերածեցին Սյունիքի կրոնական և հոգևոր կենտրոնի՝ վանքին կից հիմնելով տոհմական դամբարան։ 1238 թ. վանքը թալանվել է մոնղոլների կողմից, սակայն Աղա Խանի և իշխան Էլիկում Օրբելյանի միջև կնքված զինադադարի շնորհիվ տարածաշրջանում խաղաղություն է հաստատվել, և վանքը վերականգնվել է: Սկսվեց նոր, ոսկե դարաշրջան, որը տևեց մինչև XIV դարի վերջը: Նորավանքը ժամանակին եղել է Հայաստանի գլխավոր մշակութային կենտրոնը, որը սերտորեն կապված է այնպիսի հոգևոր և ուսումնական հաստատությունների հետ, ինչպիսիք են Գլաձորի համալսարանը, Տաթևի վանքը և այլն: Օրբելյանների շնորհիվ վանքը գտնվել է իր ժամանակի քաղաքական իրադարձությունների կենտրոնում ։ Դռան վերևում գտնվող պատուհանի տիմպան զարդարված էր խաչված Քրիստոսին օրհնող Հայր Աստծո եզակի պատկերներով, իսկ մուտքի դռան կիսաշրջանաձև տիմպան՝ Աստվածամոր պատկերով, երեխայի հետ և դեպի իրեն ուղղված երկու սրբերի դեմքերով: Գավթի ներսում կառուցված են խոր խորշեր՝ խաչքարերով։ Այս ամենը ինտերիերին տալիս էր խիստ բնույթ։ Վերականգնողական բոլոր աշխատանքները կատարել է հայտնի ճարտարապետ, քանդակագործ և մանրանկարիչ Մոմիկը։ Այստեղ կարող եք այցելել նաև Մոմիկի թանգարան: Այցելեք այս վայրը և վայելեք բնության և ճարտարապետության ներդաշնակությունը:
